Wednesday 11 July 2012

Mangtha aw

Kum 10 lai aliam ta reng mai, kan in hmu leh dawn nia aw kan tih atang phei chuan kum 5 laiin a tlai tawh ani. Kum 5 hnua inhmu leh tura intiam kan ni a, mahse eng eng emaw harsatna leh chhungkaw lamah buaina neuh neuh kan neih ve avangin sum lamah harsatna kan tawka ka zirna lamah ka khaihlak deuh a, mahse Pathian khawngaihna avangin ka zo ve thei hram a, tichuan kal chho zelin ka lo beisei ngei thin hna duhawm tak chu ka hmu ve ta nge nge a. Ani nena kan in tiam ang kha chuan ka zir atanga kum 5 hnua inhmu leh tura intiam kan ni a, mahse ka tlai deuh ta a ni. Mahse ka tan ala rinawm reng tho anga Pathian hmaah nupa a insiamin malsawm fanau kan chawi dun tho ang tiin rilru hlim tak chung chuan ka hna chu ka zawm ve ta a.

A hminga Officer ni ve ta chuan ka staff te chu ka theih ang tawkin ka enkawl a, dikna leh rinawmna vawng reng turin ka chah ve fo thin. Ka staff te ho pawh Pathian zarah an felin an taima em em a, hun an vawng dik hle thin bawk, kan Office rawn dawr ve thin te pawh hian an lawm thin zia min hrilh ve fo thina a lawmawm thin hle. Ka room ah chuan ka duh ber-i nena kan thalak chu ka dawhkan sirah chuan ka dah reng a, ka en ngawih ngawih thin. An khaw lama kalna hun remchang kala hmuh ve loh avangin kan la inhmu theilo chu ani a, amah han be pawp turin han biak dan tur ka hre tawh bik mai silo.

Tichuan kan inhmuh leh thuai beisei tlat chung leh nakin lawka ka nupui ala nih mai dawn avangin nuamsa taka ka siam theih nan tiin ka hna pawh phur takin ka thawk thin a, ka mitthla ah a hmel hi ka hmu thina ka hlim veng veng thin. Mahse chuti chung chung chuan a hminga Officer ta chu nula thenkhat ka nupui nih hreh loh fe fe chu an awm ve nawk tho a, thenkhat phei chu an chhungkua kuaa tan la te pawh an awm ve nawk mai, mashe chung zawng zawng chuan ka hmangaih ber lak ata ka rilru an la peng ngailo a, second khat pawh hi ka rilru hian a phatsan ve ngailo. Ka hmangaihna leh ka duhna a zual tulh tulh zawk a, he dinhmun duhawm tak ka thlen theihna chhan pawh hi amah vang anih na lai te pawh a awm ve bawk. Chutiang taka ka hmakhaw ngaitu leh min hmangaih tlat tu chu engtik lai mah hian ka phatsan ngailo a, ka phallo bawk.

Chutia hlim taka hma hun thlira ka hna thawh mawlh mawlh lai chuan tum khat chu mipakhat hian min rawn dawr a, an khaw lamah kan department huaia hna ruak chungchang hi min rawn zawt a, kei chuan tun atanga hun reilote ah a awm tur thu leh hnaruak chungchang chu chanchinbu kaltlanga kan la hriattir tur thu ka lo hrilha. Ani pawh chuan chumi hun chu alo ngaihchan reng tur thu min hrilh a, tichuan chhuah a tum ta a. chutia chhuah a tum lai chuan min han en vang vanga keipawh chuan mak ka ti ang reng hle a, chutah chupa chuan “ Ka pu, tun hmain shillong ah lehkha i zir thin em ?” min ti a, kei chuan “ zir thin e, enge nita i hmelhriat zawng te kan ni em ni” ka ti a, chutah ani chuan “ ka chiang ngam chiah lo nain i hming chu Pu Lalnuntluanga ani ang tiro” ati leh a. chutah kei chuan fiamthu deuh chuan “ PU chu ala telloa mahse i sawi chu a dik e” ka ti a.

Chutah chuan chupa chuan chiang leh zuala min en chung chuan anih leh “ hmingtei tih hmelhriat i nei ngai em?” min ti ta mai a. Kei chuan phawk tak mai chuan “nei ngai teh meuh mai,enge ni ta pasal anei ta em ni?” ka ti a. ka thin chu a phu dup dup maia ka rilru chuan thui tak chu a ngaihtuah nghal a, hepa hian a pasal neih tawh thu min hrilh a tum nge, amah hi a pasal alo ni reng zawk, alo ni anih vaih chuan helai hmun atang hian ka pet chhuak nghal ang tiin ka rilru chu a ling hlar mai a, pa thinchhia tih tak ah hian ka thin hi a ter leh at thin pek a. Chutah chu pa chuan ti hian a rawn sawi ta a “ ani chuan pasal chu nei lul lo mai, han in sawi hmasa phawt ila kei hi hmingtei thianpa ber ka ni ve a,ka hming chu Lalthanchama ania kan in kawm ngaih em em a, engkim thu chhia atha kan in hrilh thina ngaihzawng chungchang thleng hian kan in hriatpui em em ani. Ka ngaihzawng nena kan in tih thiamloh leh ka manganna ka thlenna ber pawh amah hi ani a, ani chuan Pathian thu nen theihtawp chhuahin min lo hnem thina min tawngtai sak fo thin” atih lai chuan kei chuan “anih leh khawi ah nge tun ah a awm a phone number te min hrilh thei em” ka lo ti nghal bawrh bawrh a, chupa chuan ngawi rawh kan sawi zel phawt ange tiin ka zawhna chu min tih tawp sak rih a.

A thu sawi lai chu ti hian a chhunzawm leh ta a “ I chanchin pawh hi ka bulah chuan a sawi fo thina, a taka i hmel ka hmuh hma atang hian i mizia leh i nungchang tam tak chu ka hre tawh asin, chu mai piah lamah in in ngaihzawna thianghlim leh ropui tak hi ka ngaisanga ka chhuang ru ve em em thin che u asin. Chutia kan inkawm ngaih em em lai chuan zan khat chu an inah ka lenga, a nu leh pa leh a chhungte nen kan in kawm khawm dar dara amah pawh chu a hlim ber ber ah atanga, a nulat rei tawh lo tur thu te, pasal tha tak aneih thuai tur thu te chu fiamthuin a sawia kan nui ho dar dara, dar 9:00 pm velah chuan haw zai ka rel ta a, tichuan a nau nen pawn thleng min thlaha ka hawsan ta a”.

Chutah chupa chuan thawk an la halh halha tihian a chhunzawm leh ta a “ chutia ka haw hnu atanga reilote ah chuan ka phone chu a rawn ri ral rala, chutih lai chuan keipawh mut tumin ka in buatsaih lai mek ani chutah phone chu ka han la a hmingtei number alo ni a Hello kan ti hman chiah tih chuan a nu chuan “Champui rawn tlan chho vat teh I thiannu hi” a rawn ti ta maia, anu lah chu a rawn tap tuau mai si, kei chuan hlauthawng leh mak ti tak chuan engtin nge a awma, engtizia nge kan ti leh hrama, anu chuan rawn thleng chho phawt la hetah chiangkuangin ka lo hrilh ang che ati a, kei chuan ka rawn kal nghal e ka ti a tichuan ka phone chu ti tawpin ka insiam leh sawk sawka ka tlan chho nghala.

An in ka thlen chuan luh mai ka tuma kawngkhar chu alo inkalh a, door bell chu kan hmet a reilote hnu ah chuan hmingtei nau chu a rawn chuan khawnka chu min rawn hawna min hmuh veleh chuan “au champui a u khi” atia a tap hlawp hlawp maia, kei chuan “Puite lungai suh a tha leh mai ang” tiin a room lamah chuan ka kuah pheia a room ka va thlen chuan an chhungkua chuan a khum ah chuan an lo bial laih maia, a nu chuan thlaphang mangang leh tap tuau chung chuan alo ko alo koa, chu chu ka hmuh veleh kei chuan a khum ah chuan zuang lawn ve nghalin a hmai ah chuan ka sawi nawk nawka hmingte, hmingte ka tia a, mahse min chhang tur reng a awm tawh lo. A mar kan deka marphu ka hmu tawh lo a, a hmel kan en a tui taka muhil ang mai hian a maimiching a, chutah zet chuan he khawvela ka thian kawm ngaih ber mai hmingtei chuan min kalsan ta tih ka hrethiam ta ani. Mipa e tilo chuan keipawh chu ka tap chhuak hawm hawma, chutah zet chuan a hma darkar khat vel liamtaa hlim taka kan inkawmna in chhung chu tahna in a khata, lungchhiatna in a tuam ta ani ” ati a.

Chu thu kan hre chiah mai chu ka zawi nghal hnawka engmah ka hre zui tawh lo. Ka en ngai ka en ngawt ngawta ka rilruin kan sulhnu leh kan nunhlui ka chhui kir nghal mawlh mawlh a, engmah reng ka ngaihtuah tawh lo. Chutia ka awm reng lai chuan ka dara min rawn sawi leh ka hmaia min sawi nawk nawk chuan min tiharh hlawl maia, kan hawi ruai ruaia chuatah I harh em I harh em tih aw ka hriat chuan ka suangtuahna atang chuan ka harh chiang ta a. I harh em min ti tu chu kan en chianga tu dang niloin Champuia chu alo ni a, aw dam thluam mai chuan “ I harh chiang em, ka tih palh lutuk sawi hun leh hun loh pawh ngaihtuah loin ka lo sawi palh ani, min hrethiam rawh’’ in thiamloh tak chuan ati a. “ E nilo e champui, min hrethiam zawk rawh ka insum zo lo atin ni, min thawng teh thut em a min hrethiam ang che, chuan anih leh Hmingtei chu eng vanga chutia awm thut chu nge ni ang le, ngati nge a boral thu chu a hun lai chuan min hrilh ve loh” ka ti a.

“Min hrethiam dawn nia khatih hun lai khan han biak tlang mai dan tur che kan hre lo atin ni,tin phone kha a neihna ala rei lo hrim hrim bawka a contact list a hming kan hmuh chu kan hrilh vek chuan ka hria a, mahse I no hi anei tlat lo alm,” ati a . kei chuan ka rilru chuan “aw hmingte ka zirlai tih buai I hlauh avangin min rawn be duhlo ani maw, tum tlat nila chuan min be thei em em awm si a, mashe I rilru puitling zia ka hriaa ka lunglen I hlau tih ka hre reng, mahse ava pawi tak em tunah chuan a tlai zo ta” ka ti rilru mawlh mawlha.

Champui engtia boral maw aniha eng tik kum nge ka ti leh a anni chuan ti hian min hrilh a “a boralna hi chu a rei ve leh deuh hlek tawha kum 4 liamta vel kha ani tawh, Nia khatia ka leng ka haw hnu khan mut ve tumin a in buatsaiha mut hmaa a hmai phih a tum kha an bathroom ah a lui hai a tlu alo nia, damdawi lam thiam ten an sawi hmang chuan BP sang thut ani awm e” ati a. Chutah kei chu ka ding hluaia ka dawhkanna kan thlalak dun chu ka ipte ah chuan ka thun sawk sawka, “ champui I remchan chuan voiin ah la la hian in khaw lamah chuan min kalpui ta che” ka ti a. Anni pawh chuan nie alo ti ve maia. Tichuan ka room atang chuan kan chhuak duna ka chhuah pah chuan ka P.A bulah chuan ka thil tum leh Office pawh an duh huna lo khar ve mai turin ka chaha tichuan kan chhuak dun ta a.

Kan kal hma chuan kan in ka tlawh zawka, ka nu leh pa bulah chuan engkim tlang taka ka hrilh hnu ah chuan ka kal ta a, kalkawnga kan tlan lai te chuan ka rilru ah leh ka mitthla ah kan in hmuh hnunun ber tuma kan thu tiam te ka ngaihtuah chhuaka, tun atanga kum 5 hnu ah kan in hmu leh anga chutah chuan Dan thianghlimin kan innei tawh dawn nia, chu hun reilote chu tuar hram hram ang aw ti a kan in tiam lai te, rilru puitling tak leh tumruh taka ka zirlai zir tur te lekha ka zirlai na na na chuan ka zirlai chauh ngaihtuah tura min fuih melh melh lai te ka ngaituah chhuaka, ka lung a leng em em maia, chutih rual chuan ka hnuk a ulh nasa bawk si, han tah chhuah hawm hawm mai ka chaka mahse ka driver leh kan thianpa mitmei ka veng lo thei silo. Rei tak kan tlan hnu chuan khawvela ka mi hmangaih ber mai leh ka duh ngawih ngawihi te khua chu kan thleng ta a. An khua kan lut chiah tih chuan ka rilru chu a rawn na thar leh ta tun tumah hian amah hruai tura kal ni zawk ila aw, mahse chu chu suangtuahna bakin a thleng phak dawn ngai tawh silo, mite chuan an duh berte hmu tura an kal chuan hlim leh lawm takin an inhmua kei erawh chuan ka duh ber hmuh ka tum dan chu ava makin ava na bik tak em.

Kha chen kha amah hmuh chakin ka hun ka hmanga, ka hnathawhna hmun ah pawh phur taka thawkin ka hun ka hmang thin ani si a, inhmu leh ang aw ti a kan intiam hnua ka hmuh tum dan hi ava mak ngai em. Dam taka inhmuh leh ka inbeisei tehlul vei nen, anih tur ang lo ni zo tawhin lo boral pawh nisela a hmel tal chu hmuh ka duh asin, mahse chu pawh chu hmu hman loin a ruang an zalhna thlan ringawt maw ka hmuh dawn, aw hrehawm ka tiin ka rilru hi ava na em.

Tichuan kan kal zela tlai dar 3:30 velah chuan champuia te in chu kan thleng ta a, kan thleng chiah chu champuia chhungte an lo fel hle maia min lo lawm der thiam em em mai, thil awmdan engkim Champuiaan a hrilh hnu chuan min lainat hlawm em em maia. Tichuan chumi tlai la la chuan thlan chu tlawh ka duh thu ka sawia ka driver erawh lo chawl hahdam turin ka ti a, tichuan champuia nen chuan thlan lam pan chuan kan kal ta a. kan kal phei pah chuan bazaar ah pangpar thlana ka dah tur kan lei zawka tichuan thlan ah chuan kan kal ta a.

Thlanmual kan thlenga champuiaan hmingtei thlan min hmuh chiah mai chu dan rual lohin ka mittui a sur nghal zung zunga, a thlan kawtlang ah chuan thu in ka insum zo ngang lo chu ka tap chhuak ta a. “Aw hmingte na ka va ti em, in khua ka lo kala min lo hmuahna chuan min va ti hrilh hai tak em, hun reilote in nghak leh ila run hmun kan leng dun dawn nia ka ti ani si a, mahse tun ah zawng engtin nge ka awm tak ang, I tello chuan ka khawvel nun hi ka hmang thei dawn em ni, I tan tiin kha chen hrehawm ka tuara Pathian malsawmna dawngin hna duhawm tak ka thawk ve ta chenga chu pawh min lawmpui hman loin min liam san maw hrehawm ka va ti em, kan pahnih tan tiin hlim tak leh phur takin ka hna pawh ka lo thawk ve thin asin mahse tunah zawng engmah lo mai a chang dawn ta maw, engtin nge ka tawrh tak ang le. Aw I telloa hringnun hman chu ava hrehawm dawn ve min ngaituah ve lo em ni, mahse hmingte I rauthla tal chuan min han thlir ve thin ang che o” tiin ka tap hawm hawm a.

Chutah champuia pawh chu a in sum zo bik loa a tap ve zawih zawih a, rei ngial kan awm hnu chuan ka dar ah chuan rawn vuanin “ tluanga, I taksa a chau lutuk ang, hei khua pawh a thim dawn tawha I haw tawh ang, hetia tah vak vak ringawt zawng a sawt tawh chuang lo e, anih tur ang ani zo tawha nakin vanah kan la inhmu khawm leh dawn alawm” atia. Tichuan min kuah thoa kan kal ta a. a thlan kan pelh dawn lai tak chuan dan rual lohin ka tap chhuak leh ta a, “hmingte zana I mutna tur chuan ka lung ava tichhe em, helai hmun khawhar takah hian maw I awm dawn, anih leh Hmingte MANGTHA AW tiin lungchhe taka tap zawih zawih chung chuan ka hmangaih ber mai chu ka thlah liam ta ani.

Beidawng lovin aw

Awle, kum 2011-2012 HSLC (Matric) result chu tih chhuah alo ni leh ta a. tam tak tan chuan result chhuah ni kha lawmna ni ani leh ang a, thenkhat tan erawh chuan hrehawmna ni leh tahna ni ani leh ngei ang, a hlawhtling zawng zawngte thinlung takin ka lawmpui che u a, chutih rual chuan hlawhting zo ve ta rih lo te pawh ka tawrhpui che u in beidawng mai lo a bei leh tang tang turin ka chah ve duh che u.

Awle, a bik takin tun tuma hlawhtling zo ve ta rih lo te, he thu lo chhiar ve tu zawng zawngte, ka thiam ang tawk leh ka phak ang tawkin kei mimawl tak hian kan fuih ve ang che u.

Thiante an passed laia lo failed bik chu a hrehawm zia hrechiang ber tute zing ami ka ni awm e. mahse khang hrehawmna ka lo tawrh ve zawng zawngte kha tun hnu hian sawi nuam ti ber ber tu leh min ti hlim ber ber tu ani zawk a. Khatia matric vawi thum lai ka exam hnua ka hlawhtlin ve hram hnu khan failed hrehawm zia ka hrechhuak a, chuvang chuan keimah ah hian tih tak takna nun ka neih phah a, tun thleng hian Pathian khawngaihna a zarah ka la failed leh ta lo. Keimah ang bawk hian hlawhchham avanga rilru na leh hrehawm ti ngawih ngawih te in awm ve tho ka ringa mahse hrehawm ti leh rilru na ngawih ngawih khan hun hmang lo hram turin ka chah duh che u a ni.

Hlawhtling awmzia hre tur chuan hlawhchham te pawh hi a ngai ve ani a, tuna i hlawhchham avanga rilru na leh hrehawm ti a hun I hman a, nagmah beidawnna alo lan chuan kha kha i hmelhma lian ber ani tih hre nghal phawt rawh. Khawvel leh kan Mizoram chhung ah ngei pawh mi ropui tak tak te leh officer lian leh mi chal lang tak tak te hi an vawikhat beihnaa hlawhtling talo an tam ania, mahse beidawng loin an hma ami chu an tawn tlang zela a tawp ah chuan hlawhtlinna in a nang zui nge nge zel.

Nang pawh tun ah khan eng eng emaw leh chhan hrang hrang avngin ilo hlawhchham palh ani maithei e, mahse tuna i hlawhchham na avang khan huaisenna nei la, i tih dik loh leh thiam lohna ten ngun leh uluk zawkin zir nawn leh la, hlawhtlin ngei tumin bei fan fan rawh. Chutianga bei tur chuan i rilru kha i siam angai ania, dawihzepna leh beidawnna avanga i zir that peih loh emaw i zir zawm duh tawh loh chuan midangin an tuar dawn lo a tuartu tur leh hun kal leh zel tura hrehawm tia zak tur chu nangmah bawk kha i ni dawn tho tho. Chuvang chuan thil tum neiin lehkha zir la, chu i thil tum ban pha ngei tur leh hlawhtlinna hmu ngei tur chuan atir atangin ngun takin bei nawn leh rawh.

Thufingin a bul tan that chu a chanve zo ang ani alo tih hi a dik ania. Keima chanchin tlem kan zep ve leh lawk ange a ninawm em loh ang chu maw. A bul tan that fuh zia mai chu maw, pawl 12 ka zir kum khan kan luh tan tirh atang khan kan bei nasa em em maia, kan luh atang khan zanah dar 12 kan thleng zak zaka, mite angin lehkha thiam thei ka nih ve loh avangin thiante zir aia zir hnem kha ka ngai tih ka hre rana chu vang chuan ka thian ten dar 10 a an thiam tur an thiam zawh vek pawh khan kei chuan an thiam chanve pawh kha ka la thiam ve hman ta thin loa, chuvang chuan keima thahnem ngaihna in dar 12 te ka thleng zak zak a, chutia ka tih na na na chuan thiam pawh alo tam ve zela, tichuan kum tawp alo nih meuh chuan ka thiamsa ennawn nan hun ka hmang ve thei ta ani, harsa tak leh exam dawna buai chung chung ngai loin awlsam takin ka exam ve theih phaha, Pathian khawngaihna a zarah pawl 12 pawh tha takin ka zo ve theih phah ani. Chuvang chuan a bul tan that hi alo hlu em maia, mihringin hma hun kan sawi lawk theiloa, exam dawna dam loh thut emaw chhan dang avanga lehkha zir theih loh thut pawh a awm thei tih hre reng la, a bul atangin i zirlai kha tan tha leh la, Pathian hnenah hriselna leh chakna huaisenna leh tum ruhna dil chungin bei fat fat rawh.

Tuna i hlawhchham kha nangmah chauhin hrehawm iti loa, i chhungte leh thiante mai bakah nangmah lo zirtir thin tuten hrehawm an ti ve tho tih hria la, heng i hrehawm tihna te midangin hrehawm an lo tihpui ve na zawng zawngte hi i hnem let theih dan leh nangmah i in hnem theih dan awm chhun chu ngun tak leh nasa taka i zirlai zir nawn leha hlawhtlinna ropui tak chan hi ani.

Awle, mite angin thu thiam tak leh bengvar tak ni ila, hei aia tha leh thiam zawk hian han hnema han fuih che u ka chak viaua mahse ka thiam tawk loh zia alo lang leh ta. He ka thu chhuah tlawm tak ah hian zir tlak a awm anih chuan zira kum lo kal leh turah hlawhtlinna chang ngei turin duhsakna ka hlan a che u.

Hmeichhe rinawm loh chu - II

Khatia mut chhuak lo deuh chhunga ka khuma ka kal ta kha, khumah chuan kan mu ren rawn na a, ka mut chu a chhuak lo chiang kher mai. Muthilh luih tumin ka mit kan chhing vang vanga mahse ka thianpa hmel ka mithhla ah a cham zel mai si, thil dang ngaihtuah ka tum lahin a chanchin sawi lung chhiat thlak tak mai kha ka rilru ah hian a cham ngut ngut mai si a, muthilh zai reng ka rel theilo. Achhan chu ka thianpa nen hian tete atanga inkawm ni ve lo mahila kan in kawmngaihna leh kan in hmangaihna hi a nasa em ani ka tih tawh kha. A rilru natna hi ka hriatthiam pui em em a, keima chan angina kan in chhut thina ana ka tih pui em ani.
Chutia eng eng emaw ka ngaihtuah neuh neuh lai chuan ka mut chhuakin min rawn zem chiai chiaia, tichuan ka muhil ve ta a.

Ka harh hlawla, sana kan ena zing dar 7:00 alo ni tawh a, khum atang chuan ka in perh tho nghal nawlh a, bualin (bathroom) ah lutin ka hmai ka phih sawk sawk a, ka khum bula ka phone leh chahbi chu ka la a, hmanhmawh taka ka chhuak tur chu ka nu chuan min lo hmu a, “ enge I tih dawn, khawnge kal I tum iva hmanhmawh ve” alo ti a. kei chuan tlan chhuah pah chuan “ ka nu ka la rawn bia ang che, ka hmanhmawh lutuk” tih leh tlan chhuah ka ruala. Motor ah chuan lutin motor chu ka ti nung ham hama, chutih lai chuan kan bathlar atanga ka nu min rawn en zui chu ka hmu renga, a mitmeng atang chuan zawhna tam tak a awm tih pawh ka hria, mahse ka hmanhmawh tawh nakin ah ka hrilh leh mai ang tih rilru pu chung chuan ka tlan chhuak ta a. kalkawnga ka tlan lai chuan ka thianpa chu biak kan tuma a phone a la thei reng reng lo maia, vawi sawm chuang teh meuh mai biak ka tum pawh chuan ala thei chuang loa, ka rilru chu a mangang ru em em maia, ani hi a rilru na lutuk hi alo in ti hlum mai ami aw, tih te ngaihtuahna thalo pui pui chu ka ngaihtuah a, chak takin ka tlana khatiang em ema chak khan motor hi ka la khalh ngai lo. Tichuan an kawmchhak a hma zana kan thutna bulah chuan ka dinga, motor atanga chhuakin an inlam chu ka pan nghala, kawnkhar alo in hawng phiaua kik pawh kik loin ka lut tlang nghal tawp maia.
An sitting room ah chuan a nu leh pa chu an lo thu ngui lap maia, kei chuan thaw hlawp hlawp chung chuan “khawnge a awm”? kan ti nghal tawng maia, chutah a pa chuan “thu phawt teh thante” ati a, tichuan kei pawh chu ka thu ve ta a. kan thu ngawi thap maia chutah apa chuan ti hian a han sawi dap dapa “ Hei nangni thian dun chu unau ang mai in ni a, in in ngaina em em maia, I thianpa pawh hian nang aia thian kawmngaih hi a neih kan hreloa, tuna an chanchin ah pawh hian nang tluka hrechiang tu an awm lo ang. Nia nizan ah khan I thianpa kha zan tlai tawh tak mai ah khan a rawn hawnga. A nu nen hian kan lo la nghak ran maia, zu rim a rawn nam hawin a rawn rui ang reng hle maia, kan bul a rawn thlen chuan eng vanga zu rui em em nge ani tih leh khawi ah nge an nu ti kan lo zawta. A chhan chu an chanchin engmah hi kan lo hre loa, tlai ah khan an nu khan an pa in an thiante ina chaw an ei tur thu leh office bula alo nghah tur thu min hrilha, tichuan keini pawh chuan ngaihthat lohna em em pawh neilo chuan kan kaltir ta maia, mahse dar 10 dawn ah pawh an la rawn haw loh avangin chinchang hriat tumin phone kan han tuma, mahse a tu a mah mahin min chhang silo,kan ngaih a tha lo em em maia, hmeichhia rilru no tih tak ah a nu phei hi chu a mangang leh zuala in chhung ah hian a vei seka, a chang leh an thu leh thin.

Ka thiam ang tawk tawkin kei in ka lo tawng thlamuana, chutia kan awm lai chuan I thianpa chu a rawn lut ta a.chtuia ka zawt chu mak tih hmel takin “ a awm nange, khawi ah nge a kal” a ti let hu a. chutah kei chuan an nu thusawi dan chu ka hrilh chhawnga. I thianpa chu a ding hluia “ ka chunga a awm dan pawh a thinrim thlak tawh teh lul nen, in bul ah leh zel dawt ala hrilh che u a maw, enge a chungah kan chhungkua hian tih sual kan neih, heti em ema min hmusit mai le, ka pa in bula a sawi zawng zawng kha dawt muhlum anih kha, thil awmzia ka hrilh fiah vek ang che u” ati a. a nu nen chuan mak kan ti hle maia, chutah a nu chuan “mama, han sawi chiang teh, eng maw in nupa chunga thil thleng chu” ati a. chutah chuan thil awmzia chu min hrilh ta a, a thusawi lai hian a rilru ana hle ni tur ani a mittui atla zawih zawih nghe nghe a. ka fapa hi nikhua a hriat hnu ah hian rilru nat vanga a mittui tla ka vawikhat hmuhna ani. A thusawi zawh chuan a nu chuan “ mama ava rapthlak em, kei zawng I thil tawrh hi a hrehawm ka ti” tiin a tap zawih zawiha, kei pawh chu ka lungchhe hle nghe nghe, an inneih dawna a hlim zia te, hlim tak leh phur taka a nupui tur chanchin min hrilh siam siam laite kha ka ngaihtuah chhuaka, mahse lungchhe awma lan ka duh lo a, achhan chu a nu leh ama lung ka ti chhe zual sauh dawnin ka hria a, tichuan ka theih ang tawkin ka hnema, tawngtaina te ka neih sak hnu chuan mut zai kan rel ta a. zan ah chuan kan nupa chuan kan ti ti melh melha kan fapa thil tawn rapthlak zia chuan kan mut reng ati chhuak theilo.

Tichuan zing khua alo vara mama chu sitting room ah hian alo tei alo tei tawh a, chutah min hmu chiah chu “ka nu, ka pa in lo tho tawh maw, ka chhuak lawk dawna min ngaihtuah reng reng suh u” ati a, kan han ngaihtuah viaua mahse min ngen luih tlat avang chuan a chhuak ta a. chutia apa thu sawi zawh chiah chuan kei chuan hlau thawng tak chung chuan “ khawnge a awm ang? Khawi lam panin nge a chhuah? Ka ti nghal chung chunga, chutah apa chuan “ka hrelo le, mahse mipa in ka rawn let leh dawn atih chuan a rawn let leh ngei ang” ati a. kei chu ka thin a rim hle maia chuatah apa bul ah chuan “ kapa chhuan, tlang takin sawi mai ila, a rilru mangan lai te ani a, in va ngaihtuah lo zawk ve mawle, in tih hlum a tum pawh ani mai thei asin ka” ti a ka thinrim lutuk chu ka aw leh ka tha pawh chu a khur nghal hlawk hlawka.

Chutah apa chuan “ thante I thianpa hi mipa fa ani a, rilru nat vang chuan mahni nunna chu ala lo tawp ang, chutiang tura mi rilru dawihzep ani lo” atia. Kei chu ka rilru chu ana ru ang reng hle maia, mahse chutia a pa berin a sawi takah chuan eng emaw chin chu ka in khap dai a. chutah kei chuan ka zawng dawn tih leh thawh ka ruala, chutia ka din uaih lai chuan ka thianpa chu a rawn lang hlawl maia, chutah kan awmna lama rawn kal pah chuan hlim hmel pu chung hian “ in lo inkawm khawm elo, thante I lo kalna a rei tawh em, ilo kal chu ka ring tho na a, mahse ka lo chhuahsan che anih kha,min hrethiam rawh” ati a. kei chuan “ rei tawh e, khawnge I kal a, rilru iti mangang hman a lawm mawle, mahse hei I lo let a, rilru a veng huai mai” ka ti a.

Ani chuan aw zangkhai vah mai chuan “ nia, nizana ka awm dan nen kha chuan min ngaihtuah ve ngawt ang,ka hrethiam che, mahse thianpa,ngaihtuah awm ka ni lo e,thil engkim tunah hian kan sawi ange” ati a. chuatah chuan nghahhlel hmel tak hian kei chuan han sawi ta che ka ti a. tichuan ani chu a thutna atang chuan ding meuhin a chanchin ropui tak chu ti hian a sawi ta a. “ ka nu, ka pa, thante, nia ka chanchin chu sawi leh ngai tawh loin kan hre veka, nizan ah pawh ka ruih zia chu a hre tute vek in ni, khatia thantea nena kan in thlah hnua ka rawn haw kha ka nu ka pa nangni pawh engkim ka hrilh che u kha, ka rilru hi ana ani. Mahse ka pa in min tawngtai sak lai khan keimah ah hian eng emawni zawhna hi a rawn lut tlut maia, mahse ani ber ka hre thei silo.

Khatia ka pa in tawngtaina a hman zawha ka rooma ka thlen hnu khan thante nang pawh ka rawn biak che kha, khatia ka biak zawh hnu che khan ka rilru hi ana em em maia, mahni in tih hlum hial mai te ka chaka, a chang leh ka nupui kha va zawn chhuaha sah sawm vek mai hi ka chaka. Ka vei ka veia, kan thu leh a tunhma ka nunhlui ka ngaihtuah kira ka lung leng em em maia, chutia ka ngaihtuah ngut ngut lai chuan ka hlim lai ber ka ngaihtuah chhuaka, pathian faka kan zai ho dial dial laite kha ka hun nuam tih lai ber alo ni a, mahse nupui ka neih hnu khan khang kan nun kha ka hmang tam thei lo tih te ka ngaihtuah chhuak leh zela.

Chutia ka ngaihtuah lai chuan pathianin a hmangaihna ropui tak chu min hriat chhuah tir ta anih chu. Nupui ka neih hnu khan setana hian min thlem nasa em em maia, thatchhiatna leh pathian tana ka hun hman tam lohna tur ringawt alo ngaihtuaha, ka nupui kha kan hriat theuh angin inkhawm tam em em chu anih loh kha, kha kha setanna chuan hmanrua ah alo hmang ani tih ka hre chhuaka. Khang hun lai pawh khan pathian chuan ama lama hawi leh turin min sawm renga mahse ka lo hrethiam thei silo. Chutah ka thlarau nun a boral dawn ai chuan tiin tihian ka chung ah min koh chhuahna tur in hmanrua a rawn hmang ta anih hi. Tichuan ka khum bulah chuan thingthi in mittui tla zawih zawih in ka tawngtaia pathian hneh ah ngaihdam ka dil nghala, pathian hmangaihna ropui tak chuan min lo la ngaidam duh na meuh maia, tichuan amah kal bosan leh ngai tawh lo turin ka in tiam leh ta ani.

Tichuan tukin zing ah khan biakin ah tawngtai turin ka va kala, chutah chuan pathianin thlamuanna ropui tak mai chu min pe leh ta, khawvel zawnga ka ngaihtuah chuan ka chan hi chu ana thlawta mahse pathian hmangaihna ropui tak mai avang chuan siam tharna ka chang leh ta anih hi” ati a. chu veleh anu chu rawn tap chhuakin “ mama, ka va chhuangin ka va ngaisang tak che em, Lalpa kan va lawm tak em, tiin a tap chhuak hawm hawm a, kei pawh chu ka in sum zo ngang bik lo a, ka mittui chu a dir nghal zung zunga, tichuan a nu chuan pathian hnenah lawmthu sawi tawngtaina a nei ta a. chutia a nu in tawngtaina te a hman zawh hnu chuan kei pawh chuan ka hmuh tum ber tha tak leh ropui taka ka hmuh tak avang chuan hlim takin kan in lamah chuan ka haw phei san ta rih a.

Hmeichhe rinawm loh chu - I

Kum tam ala liam lo, ka thianpa nena kan in kawmna hi. Mahse naupang tet atanga in kawm te ai hian kan inkawm ngaihna leh kan in hmangiahna hi a nep bik ka ring lo. Thil engkim a chhia atha kan in hrilh tawna, hun harsa leh khirh khan kan tawh changin kan in phatsan ngai lo. Amah ka thianpa hi kei ai chuan a upa deuha, nupui pawh a nei tawh nghe nghe, kan hnathawhna a in an avangin kan in zui chawt thin, kan hnathawhna ah pawh kei aia senior ani a, engkim ah hian min chhawmdawl tha em em a, ka thil hriat thiam loh leh ka buaina ah pawh ka rawn tam ber ani fo. Amah hi rilru puitling leh pa fiamthu duh tak anih avangin kawm a nuama a bula awm pawh a hahdam thlak thin hle. Fiamthu a duh in kan nui dun bawk bawk a, engemaw changa lungawi lohna ka nei pawn a hnen ah hian ka thlen a, min thlamuan thiam em em thin. Chutiang taka pa fel leh kawm nuam anih avang chuan a nupui pawh a duat ngang maia, hnathawhna hmun atang leh kan haw kawng atang te hian a be ziaha, kan awmna hmun leh kan thil tih hi a hrilh awl lo thin. Kei phei chuan fiamthu hian ‘duap zula’ ka ti thin a, a duh lo hle a kei hian fiam nan tak hian ka hmanga kan nui dun bawk bawk thin.

Chuatiang taka pa fel leh hlim thei anih vei thin nen thawk khat lai atang khan Zu in hi a chingin a nun hi a nguai em em maia, tlaia kan office ban pawh hian kan haw dun ta meuh lo a, tlai office ban hma hian a haw daih zela kan haw dun hman ta ngai lo. Chuti tak maia ka thianpa an awm ta mai chu mak ka tiin vawi tam tak hi thil awmzia ka zawt fo a, mahse eng mah anih loh thu leh, buaina a neih loh thu bakin min chhang ngailo. Mahse a mizia leh a nun a thil tih ka en hian rilru manganna leh buaina tak a nei tih hi chu hai rual loh hian ka hre chiang em em maia, thil awmzia chu zawh chhuah thuai leh hriatchian thuai ka tum ta a. tlai khat chu ka thianpa bulah chuan Zu ka duh ve thu leh min lo lak kep ve turin ka ti a, a tirah chuan an awih lo ngiala, mahse ka hmel ah ti tak takna hmel a hmuh takah chuan a aw ve ta a. tichuan tlai kan office banah chuan a zu lak chu in turin hmun nuam tak maiah hian kan kal duna, zu chu kan in dun ta a.

kei chuan thil hriatchhuah ngei ka tum tlat avang chuan ka in tam duh lo a, amah chuan a in ta veka, tlema a ruih deuh hnu chuan a tawng pawh a ring sawt hle, chutah kei chuan ka thil hriat duh chu zawhchhuah tumin kan dawp ngiala ala sawi duh chuang lo a, rei ngial ka zawh hnu pawha a sawi duh loh avang chuan haw ka rawt ta a, baka zan rei lam ani tawh hrim hrima, tichuan an in bul thleng thlahin ka kalsan ta a. zawi muanga tlan chung chuan ka thianpa chu ka motor side glass atang chuan ka en zui renga, van lam hi a thlir vauh vauha keima lam pawh chu a rawn en leh vung vung thin a, chutah a mittui hi a hru leh zauh zauh a, chutah zet chuan ka thianpa hian a rilru ah hian hliampui a tuar tih ka hre chhuak ta. Ka motor chu ka ti ding chawta, motor atang chuan ka chhuak nghala ka thianpa awmna lam chu ka pan phei nghal hlawk hlawka, a bul ka va thlen chuan chiang em em hian ka en a, a biang ah chuan mittui hi ala luang ngiai ngiaia, chutah ani chuan mak tih hmel tak hian “ ngati nge I rawn let leh, enge theihnghilh I nei ami ” alo ti a. A rilru natna chu alan chhuah a hlau hle tih a awm dan atang chuan ka hai lo, kei chuan an in bul step ah chuan thut chawlh rih ka duh thu ka sawia, ani pawh chuan alo pawm ve maia.

Tichuan meizial zuk vang vang pah chuan ti hian muang ban charh in ka thianpa chu ka zawt leh ta a “ thianpa hei heti chen mai kan inkawm ve tawh a, thil engkim a chhia a tha kan in hrilh tawn fo a, I hrehawmna chu ka hrehawmna ani thina I lawmna pawh ka lawmna ani fo thin, mahse tun hnaia I awm dan ah hi chuan rilru hrehawmna leh manganna I neia, chu chu thup I tum em em a, mahse kei chuan ka thianpa ber I nih tlat avangin ka hre chiang khawp mai, engmah min hrilh duh lo hi chu hrehawm ka ti a, I thian ah pawh hian min ngai ve ta lo em mawni ka ti thin, tun tumah pawh hian I rilrua awm hi min hrilh duh ngang lo anih chuan min hrilh lo mai la, ka zawt lui lo ang che, mahse hriat ve chu ka chak khawp mai ” ka ti a. chutah ka thianpa chu ka en a, anni chu a ngawi vung vunga van lampang hi a thlir dauh dauha, chutah a aw a thian kharh kharha aw lawi deuh tuap chung chuan a rilru manganna leh hahna chu ti hian min hrilh ve ta a. “ Nia, thianpa tunhma kha chuan pa hlim thei leh fiamthu duh tak kha ka ni thina, nang nen pawh kan hlimin kan in kawm nasa anih kha, mahse tun hnai deuh atang khan rilru manganna tak mai ka neia, chu chuan ka nun hi ati chau em em a, ka nun hi a ngui phah ani. I bulah hian sawia han hrilh ve che ka chak em em a, mahse pa rilru tha leh thiante hmangaih chi I nih ve tho avangin min mangan pui dawn tih hi ka hria a, chu chu ka duh lo ti hian zu in ah te tlakin ka hun hi ka hmang ta anih hi ’’ ati a.

Chutah an ngawi leh vang vanga a meizial zu lai chu a paih tak chaka ti hian a sawi chhunzawm leh ta a, “ nia thianpa keini chu I hriat angina nupa in ngaih leh in ngai em em kan ni thina, kei ngei pawhin ka duatin ka duh sak em em tih I hriat kha, mahse tun hnai atang duh khan kan nupa kar hi a buai em em a, hauh chu ka in hau ngai em em lo a, mahse tun hma ang khan kan in pawh tawh lo ani, a chhan chu maw hei hi ani, nupa hlim tak ni mahila kan nu hian nu leh pate ati lawm thiam lo em em maia, mo dang ang lo takin in chhungkhur leh sekrek khawih ilo vel ah hian ka nu leh pate mit hi a tlung lo em em a, mahse tawngkam khat pawh hian an hau ngai lo, achhan chu an fapa neih chhun hmangaih ber anih miau avangin an hau phal lo ani, mahse rilru chhungril tak ah chuan an lawm lo tih hi alang reng maia, a hmusit ta maw tih tur hian biak pawh hi a be tam lo khawp mai, kan thian dangte nupui kan en thina anni chu an chhungkua ah an leng em em a, engkim hi an ti bawrh bawrh thin, mahse kan nu chu chutiang ani vet lat lo, hei kum 3 dawn kan innei tawha ala ti duk reng mai hi amak ka ti a, amah leh amah hi a inla hrang em em maia, thil engemaw hlek ah hian min tih tauh khum renga, ka nu leh pate bul ngei ah pawh hian hlim hmel hi a hmuh khat khawp mai.

Chutia a nun dan chu kei pawh chuan tha ka tih loh avangin zan khat chu ka zilh melh melha, mahse tawngkam khat pawn min chhang lo, tichuan kan mu a, chhun ah office ah ka rawn kalsan leh maia, tlaia ka haw leh chuan kan nu chu alo in buala, rooma ka luh chuan ka inthlak a, chutia ka chetna velah chuan side tablea a phone chu ka pal thla palh a, char kan ka tum lai tak chuan a rawn ri rang rang a, chutah ka pick up a “hello” ka tih chuan a dah leh daiha, kei pawh chuan ngaihthat lohna em em neilo chuan ka dah leh maia, khum ah chuan ka mu chawl ve mai maia, chutia ka mut lai chuan phone chu a rawn ri leh a, kan lak kan leh nak chuan massage hi alo dawnga, ka no hriat ngai loh anih avang chuan kan chhiar a, chutah chuan he thu hi alo in ziak a “ nachina phone rawn la kha in pa ami? Tlema tlem ah min hre chhuak tep awlm le, I inbual zo tawh em, I fai awm ropui sia ka bulah hian rawn mu ve la”. Chu thil ka chhiar zawh chiah chuan ka thinlung hi kher ngawt ngawt ang hian ana a, ka thin phu hi a rang dut duta, ka tha hi a khur nghal dur dur bawka, engmah hi chiankuang hian ka hre lo ani ber mai, ka phone ken lai chu ka hmer ngawt ngawt a, chutia rei tak ka awm hnu chuan harh chhuak phut ang hian ka phu zawka, chutah kan nu inbox chu thin phu dup dup chuan ka check sak ta a. Thinpa, hringnun hi alo va mak em ! tuna kan nu biak thin hi tun hmaa kan nu bialpa thin alo ni a, nachina ka sawi tawh hman deuha ka zilh ka tih khan kan nu khan a tuk ah lo va bia in a rilru manganna te alo va hrilh veka, chupa lah chuan tawngkam thiam taka lo hnemin alo thlamuan vela, chumi ni atang chuan an lo inbe ziah alo ni a, an inbe rei tulh tulha an nunhlui te sawi chhuakin an lo la in duh ve ve alo ni a.

I hriat angin kan nu hian thla 3 mi vel fa a pai meka chu pawh chu he a bialpa hlui hian ti tla mai tur leh a senso zawng zawng pawh pek a inhuam thute alo hrilha. Chu bak chu ka chhiar zui ngam tawh lo, ka khur ngawt ngawta, chutah ka insiam sawk sawka kan nu inbual zawh hma chuan ka chhuaka, kalna tur ber pawh hrelo in tuna kan thutna ah hian ka ding renga, chutih lai chuan kan thenawmpa zu heh deuh hi alo kala, zu ka duh ve thu ka hrilh tawp maia, ani chu a nuih aza hial nghe nghe, mahse engkim ka um vek tur thu ka hrilh avang chuan ani zu duh ta na na na chuan min kalpui ta a. tichuan chumi zan atang chuan ZU hi ka in tan ta ani. Khami zan khan dar 1:30 vel ah ka haw a” chutah kei chuan “ thianpa a tawk tawk, sawi tawh suh I dinhmun ka hrethiam ta, tunah chuan min ngaidam la sawi tur ka hre lo, I rilru nat ang khan ka rilru a na chuvang chuan ka haw phawt anga, naktuk ah kan sawi dun leh dawn nia ” ka ti a, ka tho a ka motor lam pan chuan ka phei nghala, ani chuan “ka la sawi zo lo, ka sawi zo law law dawn” ati na a, mahse ka thianpa hi ka khawngaih em avangin leh ka hmangaih em avangin ka ngaithlak sak duh tawh lo.

Tichuan kan in lam pan chuan ka haw ta nal nala, kawng ka tlan lai chuan ka thianpa chu ka ngaihtuah zui neuh neuh a, hetiang khawpa pa rilru tha leh felin hetiang dinhmun a tawk ta mai hi ka lainat em ema, chutih rual chuan an nu hi ka demin ka ten em ema, a pum chhunga naute apai tih hre reng chunga a uire duh hi ka ten ngawih ngawih, chutiang bawkin a bilpa pawh hi ka tena nep ka ti bawk, hei zo zai nula awm zing ah mi kawppui lo duh tlat chu, tunhmaa a bialnu pawh nise pasal a nei tawh ti hre reng chunga ala duh tlat mai kha a tlawm ( cheap) ka ti. Mipa ah pawh ka ngai nek lo e, tuai ah ka ngai.

Chutia ka ngaihtuah lai chuan hriat loh karin kan in ka thleng ta a, motor ka dah fela, ka room ka thleng chiah tih chuan ka phone a rawn ri ral ral a kan lak meuh chuan ka thianpa chu alo ni a hello ka ti chiaha ka thianpa chuan “ thianpa, kan nu chuan min chhuah san ta nge nge e, ka fa apai lai mek kha engtin nge a awm ang le” a rawn ti nghal ringawt a, kei chuan thinrim in pet ruh tun chung chuan “ ava tenawm ve, chhuak rawh se, chhuak mawlh rawh se, I rilru ti mangang suh I thianpa ka awm chhung hi chuan mangang ngai suh, ka phatsan lo ang che” ka ti a. chutah ani chuan “ ka lawm e, thianpa naktuka ah kan in hmu dawn nia” tih leh a phone dah a ruala, kei chuan phei leh nghal mai ka duh rum ruma mahse zan rei lam anih tawh avang leh ka thianpa rui lungpuam ka va hmuh chuan thil tha lo zawk a thlen ka hlauh avangin ka kal lo ta zawka. Tichuan kei pawh chu ka thianpa ngaihtuah vang vang pah leh a tuka hmuh ngei ngei tumin ka khum lam chu ka pan ta a.